Język niemiecki należy do zachodniej rodziny języków germańskich i używany jest przede wszystkim w Niemczech, Austrii, niemieckojęzycznych kantonach Szwajcarii, Lichtensteinie, Luxemburgu, wschodniej części Belgii, Południowym Tyrolu, Alzacji i Lotaryngii, jak również przez mniejszości narodowe kliku krajów Europy Środkowej. A co ciekawsze należy również do narodowych języków Namibii.
Począwszy od początku lat 90-tych łączna liczba osób na świecie deklarujących język niemiecki jako język ojczysty określana jest na ca. 97-98 mln. Na podstawie szacunków dla potrzeb Unii Europejskiej ocenia się, że liczba mieszkańców UE, dla których język niemiecki jest drugim językiem leży w granicach 50-60 mln. W Holandii 66 % ludności mówi po niemiecku, w Danii 54%, w Słowenii 45% a w Chorwacji 33%.
W Japonii język niemiecki używany był o okresie 19 i 20 wieku jako język medycyny (w miejsce łaciny).
Komendy Gwardii Szwajcarskiej, pełniącej rolę straży przybocznej papieża, wydawane są w języku... niemieckim.
Niemiecki jest jednym z 24 języków urzędowych Unii Europejskiej i obok angielskiego i francuskiego jednym z trzech jezyków roboczych. Jest najczęściej używanym językiem ojczystym Unii Europejskiej a po angielskim, z dużym odstępem przed francuskim drugim najczęściej używanym językiem Unii.
Wg. danych Stałej Grupy Roboczej Niemiecki jako Język Obcy (Ständige Arbeitsgruppe Deutsch als Fremdsprache) największa liczba nauczycieli języka niemieckiego poza terenem Niemiec znajduje się w Rosji (4.6 mln).
Obok oficjalnego języka niemieckiego na terenie Niemiec w użyciu jest ok 30 różnych dialektów o tak znacznych różnicach językowych, że wykluczają one możliwość porozumienia się. Znaczenie wielu z nich oraz terytorialny zasięg maleją na skutek wpływu współczesnych mediów oraz wzrastającej mobilności społeczeństwa.
Począwszy od połowy 20 wieku język niemiecki ulega wpływom angielskiego poprzez wzmożone stosowanie anglicyzmów. Inaczej niż we Francji czy Islandii, władze nie podejmują żadnych kroków na rzecz powstrzymania tych tendencji.